De “Random Country Generator” zei: Finland. Dus Finland it is, voor mijn eerste Wereld Woensdag. En dus deed ik research.
In Finland wordt er veel vis en wild gegeten omdat dat makkelijk verkrijgbaar is en qua proteïne mooi hoog zit, wat natuurlijk handig is als je in een land woont waar het behoorlijk koud kan worden.
Er zijn allerhande karakteristieke Finse gerechten maar welke er voor mij uitsprong was Kalakukko. Naast dat het me lekker leek, vond ik ook het verhaal van de naam prachtig. Kala betekent vis en kukko is een manier van iets inpakken in deeg. Dit zegt alles, want Kalakukko is vis verpakt in brooddeeg. Maar, kukko betekent in de nieuwe spelling zoveel als kip, rooster in het Engels. Een ander woord voor rooster is cock en dus wordt dit gerecht in het Engels ook wel eens gekscherend Fishcock genoemd.
Goed, tot zover de vispiemels. Kalakukko werd in Finland veel gegeten als lunch door mannen die lange tijd van huis waren. Dat komt omdat een Kalakukko die niet open gemaakt wordt weken houdbaar is. Ook is het zowel warm als koud te eten. Van oudsher met een glas karnemelk on the siideee. In de provincie Savonia vindt Kalakukko zijn oorsprong en is daar nog steeds populair als lunch of diner.
Het is dus een gerecht dat bestaat uit brood, vis en vlees. Je maakt een simpel deeg, legt daar in het midden, om en om, een stapel kleine visjes op die je ontdaan hebt van kop, staart en ingewanden en een laagje spek of ander varkensvlees.
Traditioneel wordt dit gerecht gemaakt met de kleine marene of baarsjes. Dus ik ging naar de markt, gisteren, in de regen. Spek kocht ik bij de beleg-en-worstenkraam waar ik graag kom. Dan de vis. Ik had al niet gehoopt op kleine marene of kleine baarsjes, maar ging wel voor een ander klein visje. Er waren geen kleine visjes. Tenminste, niet klein genoeg om niet te fileren. Wel was de rode poon erg goedkoop en waren ze niet zo groot. Ik vroeg de leerlingvisboer om de rode poon schoon te maken, maar hij zat ze zo te mishandelen dat ik heb gezegd dat ik het zelf wel zou doen. Evenals het fileren.
Daar begon ik vanochtend mee. Vis schoonmaken en fileren. Zonder echte ervaring. Of fileermes. Of superscherp mes. En dat ging best goed, al zeg ik het zelf.
Na een goed half uur waren alle poontjes schoongemaakt. Tijd om het deeg te maken. Dat was niet meer dan 500 ml water, 2 tbs zout en 600 tot 800 gram roggemeel en 200 gram tarwemeel. Omdat ik niet genoeg roggemeel had heb ik wat meer tarwemeel gebruikt dan in het recept. Ook had ik wat minder vis dan mijn recept voorschreef en dus heb ik een wat kleiner deeg gemaakt. Na uitrollen zag dat er zo uit:
Tijd om te beginnen met stapelen. Laagje vis, laagje spek. Laagje vis, laagje spek.
Totdat alles op was en toen zag het er zo uit:
Dan vouw je het deeg dicht.
De naden goed dichtmaken met je vingers en wat water en dan kan ie in de oven op 200 graden. Na een half uur haal je hem uit de oven en verpak je hem goed in aluminiumfolie. (ik heb het bakpapier er ook omheen gelaten, was veel te bang dat het anders zou scheuren.) Het brood kan nu terug in de oven welke nu op 150/125 graden staat. Hier moeten het uren in staan. De recepten die ik tegenkwam varieerde tussen de 3 uur en 6 uur. Hier heeft het er uiteindelijk 4 uur ingestaan en toen nog even op het aanrecht. Als je de Kalakukko uitpakt kan je er een natte theedoek opleggen om de korst wat zachter te maken. Doordat hij nog even, ingepakt, op het aanrecht heeft gestaan was dat niet meer nodig.
En toen was het tijd voor het grote moment, het aansnijden. Tadaaaaaaaaaaaa!
Er kwam enorm veel lekker vocht uit. Je kunt hierop mooi de laagjes zien. (ik moest hem wel in kwarten snijden want NATUURLIJK had ik m doorgesneden in de lengte van de vis. Natuurlijk.)
De Kalakukko wordt vaak aangesneden door de top eraf te halen en die op te eten met boter en dan de rest op te eten. Dit heb ik aan tafel natuurlijk alsnog gedaan. Met een glas karnemelk erbij!
Het brood is stevig, vult als een malle en het vocht is er lekker ingetrokken. Maar ik heb het bij lange na niet opgekregen. De vis was heerlijk zacht, ook de graatjes die nog in de filet zaten. Ook het spek was heerlijk zacht. De ratio vulling/brood is nodig voor het bakken, maar niet aangenaam om allemaal op te eten.
Oh, en, nadat het op was het andere grote moment:
Finland is veroverd!
Dan, nog even de ingrediënten van het recept dat ik als leidraad heb gebruikt:
500 ml water (ik gebruikte 400)
2 tbs zout
200 gram tarwemeel (ik gebruikte denk ik zo’n 300 tot 400 gram)
600 tot 800 gram roggemeel (ik had maar 300)
800 gram kleine visjes (ik had denk ik 500 gram)
200 gram spek
Volgende week land nummer 2!
Met een korreltje zout 